“Ik heb zoveel stress!” Tegenwoordig maakt het woord “stress” deel uit van de dagelijkse woordenschat van de meeste mensen. Het is bijna een aanvaardbaar fenomeen geworden. Toch wordt er niet serieus nagedacht over de gevolgen van stress voor de gezondheid.
Wat is stress?
Er is positieve en negatieve stress.
- Distress, of negatieve stress, wordt in twee categorieën ingedeeld: acute en chronische stress.
Acute stress: het is een intense vorm van stress die snel voorbijgaat.
Chronische stress: beïnvloedt het lichaam gedurende een lange periode.
Stress begint echter langzaam, maar bouwt zich in de loop van de tijd op, zoals hieronder te zien is aan de hand van de verschillende stadia van stress.
Stressfasen
- Stress kan aanvankelijk de prestaties verbeteren, maar na een bepaald niveau en een bepaalde tijd worden het functioneren en de gezondheid negatief beïnvloed. Het is op dit punt dat stress leidt tot stress
- Onderdrukking van het immuunsysteem onder chronische stress leidt tot het ‘algemene aanpassingssyndroom’ dat resulteert in een gegeneraliseerd risico op een grotere vatbaarheid voor ziekten en aandoeningen.
- Kan ook bijdragen aan een breed scala aan medische, psychologische en gedragsstoornissen,
- Stress heeft ook gevolgen voor het immuunsysteem. Chronische stress heeft het effect dat het immuunsysteem “verslijt”, wat leidt tot een verhoogde vatbaarheid voor verkoudheid en andere infecties.
- Wetenschappelijke studies hebben ook aangetoond dat stress de immuunrespons op vaccinaties kan verminderen en de genezing van wonden kan verlengen.
Symptomen van stress: Organisatiesymptomen
- Verhoogd ziekteverzuim
- Cultuur van lange werkdagen
- Verhoogd personeelsverloop
- Verminderde prestaties van personeel
- Minder moreel en loyaliteit onder het personeel
- Toegenomen vijandigheid
Veelvoorkomende externe oorzaken van stress
- Grote levensveranderingen
- Werkgerelateerde conflicten en problemen
- Relatieproblemen
- Financiële problemen
- Kinderen en familie
- Persoonlijke gezondheid en veiligheid
Veelvoorkomende interne oorzaken van stress
- Onvermogen om onzekerheid te accepteren
- Pessimisme
- Negatieve zelfpraat
- Onrealistische verwachtingen
- Perfectionisme
- Gebrek aan assertiviteit
NB: Interne factoren bepalen het vermogen van het lichaam om te reageren op en om te gaan met externe stressveroorzakende factoren. Interne factoren die van invloed zijn op iemands vermogen om met stress om te gaan, zijn onder andere je voedingsstatus, algemene gezondheidsniveaus, emotioneel welzijn en de hoeveelheid rust en slaap die je krijgt.
| Wanneer stressvolle situaties niet worden opgelost en aanhouden, wordt het lichaam in een constante staat van alertheid en defensieve actie gehouden, wat leidt tot schade en uitputting.Als het immuunsysteem verzwakt, neemt de kwetsbaarheid voor ziekten en aandoeningen toe. Kortetermijnsymptomen zijn onder andere:
Symptomen op lange termijn:
|
Vaker verergert psychologische stress de symptomen van bijna elke bekende medische aandoening. Voorbeelden van aandoeningen waarbij stress de intensiteit van de symptomen kan verergeren, zijn hart- en vaatziekten, astma, multiple scleroseen depressie.
Tips voor stressmanagement
Progressieve spierontspanning
- Het is een techniek om stress en angst te verminderen door de spieren afwisselend aan te spannen en te ontspannen. Hierbij worden spiergroepen over het hele lichaam aangespannen en ontspannen.
- Met gesloten ogen zet de persoon een bepaalde spiergroep doelgericht onder spanning gedurende tien tot twintig seconden voordat hij verder gaat met de volgende spiergroep. Dit helpt de persoon te ontspannen en zijn angst te verminderen.
Praten over positieve gezondheid:
- Waar voed je je geest mee?
- Leer negatieve gedachten te weerleggen en ze te vervangen door positievere gedachten.
- Met oefening word je je bewust van nadelige gedachten en leer je ze uit te dagen en te vervangen door positieve gedachten.
Oefening
- Lichaamsbeweging helpt om gespannen spieren te ontspannen en emotionele stress te beheersen
- Lichaamsbeweging speelt een belangrijke rol bij het verminderen en voorkomen van de effecten van stress.
Vermijd onnodige stress
- Niet alle stress kan worden vermeden, maar leren om “nee” te zeggen is cruciaal, terwijl je onderscheid maakt tussen “moeten” en “musts” op je takenlijst.
- Dogma’s als “moeten” moeten voorzichtig worden gebruikt
Het probleem doordenken en verschillende opties onderzoeken
- Focus op wat werkt
- Blijf jezelf eraan herinneren dat je niet kunt veranderen wat buiten je ligt (als je er eenmaal zeker van bent dat je de situatie of de feiten rondom de kwestie niet kunt veranderen)
- Stop je energie in wat werkt
Blijf ondertussen zorgen voor je emotionele behoeften; denk ook aan praattherapie. Onderzoek toont aan dat praten over een uitdaging gezond is. Je moet echter wel een vertrouwenspersoon vinden om het mee te delen of een beroep doen op begeleiding.
Maak tijd vrij voor ontspanning. Ontspanningstechnieken zoals yoga, meditatie en diep ademhalen activeren de ontspanningsreactie van het lichaam, een staat van rust die het tegenovergestelde is van de stressreactie.
Eet gezond. Goed gevoede lichamen zijn beter voorbereid om met stress om te gaan. Gezond eten zal je helpen om beter om te gaan met een stressvolle situatie.
Slaap voldoende. Vermoeidheid kan iemands stressniveau verhogen. Het is daarom belangrijk om te ontspannen door voldoende te slapen.
Als er niets aan gedaan wordt, kan stress leiden tot ernstige gezondheidsproblemen en daardoor het dagelijks leven beïnvloeden. Het is daarom belangrijk om de verschillende technieken toe te passen en de kwaliteit van leven veilig te stellen.
Ik hoop dat dit sommigen van jullie zal helpen om stressvolle gebeurtenissen waarmee we allemaal te maken krijgen beter te begrijpen en er beter mee om te gaan!
Wens je het allerbeste,
Julia Kugunda
Hoofdpsycholoog Inuka
