De kracht van welzijn en vitaliteit in het onderwijs ontketenen: gepersonaliseerde oplossingen, onderzoek en samenwerking
Deel dit artikel
Rosa Wassink, Arbo-adviseur van het Nova College en Vitaliteitsmanager van het Jaar 2022, deelt haar perspectief op succesfactoren voor strategische vitaliteit van medewerkers.
Rosa, gefeliciteerd met je benoeming tot Vitality Manager van het Jaar. Dat is echt een eer. Kun je jezelf, Nova College en je rol daar voorstellen?
Heel erg bedankt! Ik ben erg blij met deze erkenning voor de verschillende initiatieven die gericht zijn op het bouwen aan een vitale organisatie voor zowel medewerkers als studenten. Ik heb een praktische achtergrond als ergotherapeut. Mijn interesse in vitaliteit werd gewekt tijdens mijn master Gezondheidswetenschappen, met als specialisatie Arbeid & Organisatiekunde. Mijn loopbaan als HR-adviseur ben ik begonnen bij Rabobank International, waar ik kennis heb gemaakt met het brede spectrum van HR. Later ging ik werken bij een grote arbodienst als expert op dat gebied. Ik had echter vaak het gevoel dat ik meer tijd en middelen nodig had om de onderliggende oorzaken echt aan te pakken en duurzaam advies te geven.
Op dit moment werk ik al 10 jaar bij het Nova College. Het is een instelling voor middelbaar beroepsonderwijs (MBO), waar meer dan 1.100 medewerkers dagelijks ongeveer 12.000 studenten motiveren om verschillende beroepen te leren in sectoren zoals kappers, laboratoria, horeca en mechanica. Nova College is een gelaagde, dynamische organisatie met 7 directeuren en 14 vestigingen. Ik ben enthousiast om in deze sector te werken omdat beroepsonderwijs het fundament van onze samenleving vormt en voortdurend in ontwikkeling is met de opkomst van nieuwe beroepen.
Boeiende reis, Rosa. Laten we het nu hebben over de trends die je op dit moment ziet op het gebied van welzijn en vitaliteit.
Naar mijn mening draait de belangrijkste trend om het leren omgaan met mentale druk, gezien de gevolgen van de huidige maatschappij en de sociale problemen die daardoor ontstaan. Met name in mijn werkveld zien we in deze snel veranderende wereld een hoge mate van overprikkeling bij zowel docenten als studenten.
De COVID-19 pandemie heeft als een katalysator gewerkt, waardoor een groot deel van ons leven online is gegaan en we ons hebben afgesloten van de maatschappij en de natuur. Deze desocialisatie heeft leerlingen mondiger en soms zelfs brutaler gemaakt, wat uitdagingen met zich meebrengt voor leerkrachten die door deze dynamiek moeten navigeren. Bovendien hebben leerkrachten al een zware werklast en zijn er algemene tekorten op de arbeidsmarkt. Leren omgaan met mentale druk is dus cruciaal voor het welzijn.
Wat is volgens u de grootste uitdaging bij het aanpakken van mentaal welzijn?
De grootste uitdaging ligt in het creëren van een structuur waarin medewerkers consequent aan hun vitaliteit kunnen werken. Leraren richten hun energie voornamelijk op hun leerlingen. Om leerkrachten echt te betrekken bij onze vitaliteitsinitiatieven, hebben we ontdekt dat het het meest effectief is om leerlingen bij het proces te betrekken. Door gebruik te maken van de energie die in onze organisatie aanwezig is, hebben we meer kans op succes.
Ons doel is om een vitale organisatie op te bouwen voor zowel medewerkers als studenten, waarbij we erkennen dat docenten een belangrijke rol spelen bij het vormgeven van de ervaringen van studenten. Het is belangrijk om te benadrukken dat deze inspanning niet alleen over individuen gaat, maar ook over de bredere context van Nova College. Het vereist het afstemmen van onze bedrijfsstrategie op een culturele verandering die reflectie, zelfkennis en inzicht aanmoedigt. Ik beschouw deze uitdaging als een ongelooflijke kans om met mijn werk een betekenisvolle impact te hebben op de maatschappij.
Dat is een krachtige aanpak. Waar haal je je inspiratie vandaan om deze culturele verandering teweeg te brengen?
Mijn inspiratiebronnen zijn divers, variërend van online platforms tot het waardevolle netwerk waar ik toegang tot heb gekregen na het winnen van de Award. Het netwerk van vitaliteitsmanagers uit verschillende sectoren en branches, zoals DAF, Philips, Achmea en Jumbo, is van onschatbare waarde. Ik leer ook voortdurend van de ervaringen van anderen en pas strategieën aan voor onze unieke context.
Terwijl vitaliteitsprogramma’s in het voortgezet onderwijs vaak oppervlakkig blijven, is ons programma, Nova Fit, ingebed in onze bedrijfsstrategie en legt het de nadruk op meetbaar rendement. Duidelijkheid over het doel is cruciaal omdat elke fase een andere aanpak en doelstellingen vereist. Het is dus belangrijk om te bedenken in welke fase we ons bevinden en waar we dus prioriteit aan moeten geven.
Ze klinken als geweldige inspiratiebronnen. We zouden graag inzicht krijgen in de geheime bron van jouw vitaliteitsstrategie. Wat is jouw mening over de belangrijkste succesfactoren?
In mijn ervaring zijn drie centrale thema’s essentiële voorwaarden voor succes: veiligheid, verbinding en vertrouwen. Veiligheid omvat zowel psychologische als fysieke aspecten en zorgt ervoor dat werknemers zich veilig voelen in hun rol en een netwerk opbouwen binnen de organisatie. Verbinding creëren betekent niet alleen de juiste relaties aangaan, maar ook een gemeenschappelijke basis vinden om elkaar echt te begrijpen. Het is cruciaal om met collega’s in gesprek te gaan, waar ze ook zijn, om diepere inzichten te krijgen.
Zodra deze basiselementen aanwezig zijn, wordt vertrouwen een kritieke succesfactor. Anderen vertrouwen om hun eigen oplossingen te vinden en hen in staat stellen om verantwoordelijkheid te nemen is essentieel. Vragen stellen als “Wat heb je nodig voor de eerste stap?” of “Hoe zou jij dit aanpakken?” helpt groei te vergemakkelijken. Geduld is ook belangrijk – deze missie vereist dat je anderen meeneemt op de reis en effectieve interne PR is essentieel.
Die succesfactoren klinken heel waardevol. Kunt u een interventie of initiatief delen waar u trots op bent?
Zeker! Een van de interventies waar ik trots op ben is ons “werkdrukplan”, dat een belangrijke rol speelde bij mijn nominatie. Het is een programma dat gebruik maakt van een hulpmiddel gebaseerd op het Job Demands Resource-model (Schaufeli) om werkdruk aan te pakken door stressoren en energiebronnen te identificeren. De tool gebruikt de analogie van een batterij, waarbij werknemers aangeven wat hen oplaadt en wat hen leeg laat lopen. We implementeren deze tool in teamverband omdat onze ervaring is dat gedragsverandering vaak effectiever is als het collectief wordt gedaan. Door samen te werken, identificeren teams knelpunten en zoeken ze samen naar oplossingen en verbeteringen, waardoor ze zelfregulerende eenheden worden.
Deze tool heeft ons geweldige resultaten opgeleverd, hoewel de reis niet zonder uitdagingen was. Aanvankelijk bleek uit ons medewerkerstevredenheidsonderzoek dat 50% van de medewerkers een hoge werkdruk ervaarde. Niet iedereen was echter gemotiveerd om actie te ondernemen. Sommigen zaten vast in hun dagelijkse routines of geloofden dat de oorzaken buiten hun macht lagen. Na verloop van tijd slaagden we erin meer teams te betrekken door duidelijk te maken dat onze aanpak het onderzoeken van zowel stressoren als energiebronnen omvatte.
De succesverhalen verspreidden zich geleidelijk over onze 14 vestigingen en nu werken we met 20 teams. Het is echter belangrijk op te merken dat deze aanpak niet universeel toepasbaar is op alle teams. We bieden tools op maat die aansluiten bij de subculturen van verschillende sectoren, zoals kapperswerk, technisch werk of maatschappelijk werk.
Zo interessant dat je succes hebt gehad met het praktisch toepassen van toonaangevende theorie en tools uit het onderzoeksveld. Tot slot, hoe is het jullie gelukt om vitaliteit op de agenda te zetten?
Het was een langdurig bottom-up proces. Aanvankelijk werd vitaliteit binnen onze organisatie niet als strategisch belangrijk gezien. Het werd meer gezien als iets dat individuen zelf moesten regelen. Het was niet gemakkelijk om het op de agenda van het bestuur te krijgen. Het is een uitdaging om de directe impact van vitaliteitsinitiatieven op de resultaten van de organisatie te bewijzen. Daarnaast waren er zorgen over hoe de organisatie bijeen te brengen en te voorkomen dat er in silo’s werd gewerkt. Maar door geleidelijk meetbare resultaten te introduceren en strategische sessies met het management te houden, hebben we aanzienlijke vooruitgang geboekt. Ik heb geleerd dat het belangrijk is om het proces niet te overhaasten en om de juiste timing en aanpak te vinden. Maar uiteindelijk wordt de inspanning ongetwijfeld beloond.
Dank je Rosa, voor het delen van jouw inzichten en ervaringen als Vitaliteitsmanager van het Jaar. Jouw toewijding aan het bouwen van een vitale omgeving voor medewerkers en studenten is echt prijzenswaardig. Ga zo door en we wensen je veel succes op je reis.
Dank je wel! Het was een genoegen om mijn ervaringen te delen en ik waardeer de kans om bij te dragen aan het gesprek over vitaliteit. Samen kunnen we een betekenisvolle impact hebben op de samenleving.
Vond je dit interview leuk?
Vind meer interviews met bedrijfsleiders van verschillende topbedrijven
“De kracht van persoonlijke aandacht: Jeroen Kluytmans’ visie op het welzijn van werknemers bij dsm-firmenich
